ΜΑΡΙΟΛΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ

Εκπρόσωπος των ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ - ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΕΩΝ στο ΔΣ της ΔΟΕ

 

 

Θέμα : Σχέδιο Νόμου για την εκπαίδευση των ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και άλλες διατάξεις

 

Για μια ακόμα φορά η κυβέρνηση ακολουθεί την τακτική του αιφνιδιασμού καταθέτοντας ένα νομοσχέδιο - σκούπα στο οποίο δεν κυριαρχεί η ειδική αγωγή, αλλά οι "λοιπές" διατάξεις. Επιδιώκει έτσι προεκλογικά να διευθετήσει μια σειρά από "εκκρεμότητες" της "μεταρρύθμισης" και ταυτόχρονα να πλήξει το θεσμό της ειδικής αγωγής. Ταυτόχρονα δίνει δείγματα γραφής για το πώς εννοεί το "διάλογο" με την εκπαιδευτική κοινότητα, για την τακτική που θα ακολουθήσει μετεκλογικά σε μια σειρά ζητήματα (ασφαλιστικό, διαγωνισμός ΑΣΕΠ, σύνδεση μισθών - αποδοτικότητας, αξιολόγηση κλπ) Τι προβλέπει όμως αυτό το ν/σχ.

 

Α. ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗ : ΕΝΤΑΞΗ Ή ΚΑΙΑΔΑΣ ;

Μια μικρή ιστορική αναδρομή : Με το ν.1143/81, γίνεται για πρώτη φορά μια προσπάθεια να μπουν κάποιες αρχές για την ειδική αγωγή και να μπει μια τάξη στο αρχιπέλαγος της ιδιωτικής και εκκλησιαστικής "φιλανθρωπίας". Λίγα χρόνια αργότερα ο 1566/86 ολοκληρώνει το θεσμικό πλαίσιο για την ειδική αγωγή και εισάγει για πρώτη φορά τις έννοιες της σχολικής και κοινωνικής ενσωμάτωσης. Έτσι, από 1997 μαθητές και 163 εκπαιδευτικούς που είχαμε το σχ. έτος 1978-79, σήμερα έχουμε περίπου 13.600 μαθητές και 1500 εκπαιδευτικούς.(13.203 μαθητές και 1.644 εκπαιδευτικοί το σχολ. έτος 1994-95) Από αυτούς, 200 είναι καθηγητές, 300 επιστημονικό προσωπικό (ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί, φυσικοθεραπευτές, εργοθεραπευτές, λογοθεραπευτές, κλπ) και 1000 δάσκαλοι. Από τους δάσκαλους οι 800 εργάζονται σε ειδικές τάξεις και οι 200 σε ειδικά σχολεία. Όσο αφορά τα παιδιά με ειδικές ανάγκες μπορούμε να διακρίνουμε τέσσερις ομάδες : τη νοητική στέρηση, την κινητική στέρηση, τα κωφά - βαρύκοα και τα τυφλά.

Παρά τα όποια προβλήματα στη στελέχωση και την υποδομή, η ειδική εκπαίδευση βοήθησε αρκετές οικογένειες και χιλιάδες παιδιά να αντιμετωπίσουν με μια καλύτερη νότα αισιοδοξίας ένα δυσμενές κοινωνικό και εργασιακό περιβάλλον. 

 

Η ειδική αγωγή δέχεται αποφασιστικό χτύπημα : Ήδη από το 1994 κυριαρχεί στην Ε.Ε. η επιλογή της "ενσωμάτωσης" άνευ όρων των ΑΜΕΑ στο γενικό σχολείο. Σε αυτή την κατεύθυνση της ψευδεπίγραφης ενσωμάτωσης κινείται και το σχέδιο νόμου που καταθέτει το ΥΠΕΠΘ. Η ψευδεπίγραφη "σχολική ενσωμάτωση" που προωθεί το ν/σχ χωρίς να πληρούνται οι κοινωνικοί, εκπαιδευτικοί, ψυχοσωματικοί κλπ όροι, η άνευ όρων δηλ. ένταξη των ατόμων με ειδικές ανάγκες (ΑΜΕΑ) στις γενικές τάξεις (άρθρο 5, παρ1 και 2), θα οδηγήσει στην υποβάθμιση και το μαρασμό της ειδικής αγωγής, στην εκπαιδευτική και κοινωνική περιθωριοποίηση των ΑΜΕΑ, στην έξωσή τους από το δημόσιο σχολείο και την πλήρη κυριαρχία της ιδιωτικής πρωτοβουλίας και της "φιλανθρωπίας". Πίσω από την εύηχη ενσωμάτωση, δεν υπάρχει η λογική της ένταξης των ΑΜΕΑ στο εκπαιδευτικό σύνολο με τα δικά τους χαρακτηριστικά. Αναδύεται με ιδιαίτερη σκληρότητα το δίλημμα της αφομοίωσης ή της απόρριψης. Πίσω από τη βιτρίνα των λιγοστών πολυδύναμων κέντρων που θα απορροφούν τη μερίδα του λέοντος από τα κονδύλια της Ε.Ε., η γκετοποίηση, η περιθωριοποίηση, ο κοινωνικός ρατσισμός και η προκατάληψη θα βασιλεύουν. Έχουμε ήδη την εμπειρία των τσιγγανόπαιδων και την πιο πρόσφατη των αλλοδαπών μαθητών που ρίχτηκαν χωρίς καμιά ουσιαστική παιδαγωγική και ψυχολογική στήριξη να " κολυμπήσουν στα βαθιά" με αποτέλεσμα να μετατραπούν σε μαθητές δεύτερης και τρίτης κατηγορίας και να οξυνθούν τα φαινόμενα ρατσισμού. Επιπρόσθετα στο όνομα της δημοσιονομικής πειθαρχίας και της ορθολογικής κατανομής προσωπικού δρομολογείται η συρρίκνωση τόσο των μονάδων όσο και των στελεχών τους.

 

Το ν/σχ δεν προβλέπει τίποτα ουσιαστικό για την κατηγορία της νοητικής καθυστέρησης. 

 

Αντιμετωπίζει τους μαθητές με ειδικές ανάγκε

 

Τα Κέντρα Διάγνωσης Αξιολόγησης και Υποστήριξης (ΚΔΑΥ) είναι γραφειοκρατικοί μηχανισμοί που θα συγκροτηθούν σε νομαρχιακό επίπεδο, μακριά από τον πολίτη και τις ανάγκες του. Μηχανισμοί που θα ενισχύσουν τη διαρροή του μαθητικού πληθυσμού με ειδικές ανάγκες.(άρθρο 2). Η σύνθεση των ΚΔΑΥ αποκαλύπτει και την ιατρογενή κατεύθυνση του ν/σχ.

 

 

Η ίδρυση ξεχωριστών κεντρικών και περιφερειακών συμβουλίων για το ειδικό εκπαιδευτικό προσωπικό κινείται στην κατεύθυνση ελέγχου, χειραγώγησης και διάσπασης, ξεκόβει το προσωπικό αυτό από το σύνολο των εκπαιδευτικών, αλλά και όσων εργάζονται στην ειδική αγωγή. (άρθρο 2, παρ 13)

 

Η ειδική αγωγή έχει ανάγκη από στήριξη και ενίσχυση : 

Ένταξη και όχι "ενσωμάτωση"

Τα παιδιά με ειδικές ανάγκες ξεπερνούν κατά πολύ τις 100.000 σύμφωνα με ανεπίσημα στοιχεία των ομοσπονδιών αλλά και με βάση το συνολικό μαθητικό πληθυσμό. Αυτό σημαίνει ότι η συντριπτική πλειοψηφία αυτών των παιδιών βρίσκεται σήμερα έξω από κάθε είδους εκπαιδευτική διαδικασία, βιώνει μια απαράδεκτη κοινωνική περιθωριοποίηση. Στην κατεύθυνση ένταξης αυτών των παιδιών στο δημόσιο σχολείο πρέπει να παρθούν άμεσα συγκεκριμένα μέτρα :

  1. Να συγκροτηθεί Μηχανισμός Διερεύνησης και Ένταξης όλων των ΑΜΕΑ στο σχολικό περιβάλλον. Αυτό σημαίνει ειδικά σχολεία πλήρως εξοπλισμένα και επανδρωμένα με το κατάλληλο προσωπικό σε επίπεδο δήμων, παράλληλα - συστεγαζόμενα με γενικά σχολεία, που θα παίζουν το ρόλο κέντρων ένταξης, στήριξης, συμβουλευτικής οικογενειακής αγωγής και ταυτόχρονα θα εξασφαλίζουν την ομαλή ένταξη των παιδιών στο σχολικό περιβάλλον.

  2. Κοινές δραστηριότητες των ΑΜΕΑ με τους μαθητές του γενικού σχολείου Διατήρηση και ενίσχυση των ειδικών τάξεων.

  3. Το κράτος έχει την υποχρέωση να φροντίζει για την εκπαίδευση των ΑΜΕΑ στις ηλικίες από 4 έως 22 ετών.

  4. Μείωση του αριθμού μαθητών ανά τμήμα (η σημερινή αναλογία στην ειδική αγωγή είναι 1 προς 9.5 αντί του 1 προς 6 που είναι τα διεθνή αποδεκτά επίπεδα)

Β. Η "αποκέντρωση" επιστρέφει

Μετά την αποτυχία των νομαρχιακών αυτοδιοικήσεων να συγκροτήσουν Οργανισμούς Εκπαίδευσης και να αποσπάσουν σημαντικές λειτουργίες από το εκπαιδευτικό σύστημα, η πολιτική της "αποκέντρωσης" προσανατολίζεται σε περιφερειακό επίπεδο. Αυτή η αναπροσαρμογή έχει κυρίως να κάνει με τη συνολική κατεύθυνση περιφερειοποίησης στη διοίκηση αλλά και στην εκπαίδευση, με την εναρμόνιση με τα ευρωπαϊκά πρότυπα που απαιτείται για την καλύτερη απορρόφηση προγραμμάτων και με την αποσυγκέντρωση του κρατικού μηχανισμού έτσι ώστε ο έλεγχος να γίνει πιο ασφυκτικός. 

Με το νέο ν/σχ. η δομή της διοίκησης αλλάζει, γίνεται περισσότερο αυταρχική, συγκεντρωτική και εξαρτημένη από τις επιλογές του εκάστοτε υπουργού Παιδείας. Νέες βαθμίδες εμφανίζονται στη διοικητική ιεραρχία. Εγκαινιάζεται έτσι μια νέα εποχή αυθαιρεσιών και αυταρχισμού και προετοιμάζεται το έδαφος για την αξιολόγηση - χειραγώγηση των εκπαιδευτικών και την πλήρη παράδοση της εκπαίδευσης στις δυνάμεις της αγοράς. 

 

Σε αυτή την κατεύθυνση :

  1. Στην έδρα κάθε περιφέρειας του κράτους συνιστάται περιφερειακή διεύθυνση Α/θμιας και Β/θμιας εκπαίδευσης, διορίζεται δοτός Περιφερειακός Διευθυντής Εκπαίδευσης με διετή θητεία από τον Υπουργό Παιδείας και συγκροτούνται Ανώτερα ΠΥΣΠΕ και ΠΥΣΔΕ (ΑΠΥΣΠΕ και ΑΠΥΣΔΕ) (άρθρο 14, παρ30)

  2. Οι περιφερειακοί διευθυντές - ουσιαστικά τοπικοί υπουργίσκοι παιδείας - ασκούν τον έλεγχο, τη διοίκηση και την εποπτεία σε κάθε είδους εκπαιδευτική διαδικασία της περιφέρειάς τους, από τα νηπιαγωγεία μέχρι τα φροντιστήρια Αγγλικών !! (άρθρο 14, παρ.30ζ)

  3. Οι τοποθετήσεις των νεοδιόριστων περνάνε κι αυτές στην ευθύνη των περιφερειακών συμβουλίων. (άρθρο 8, παρ.9)

  4. Ορίζεται Συντονιστής Σχολικός Σύμβουλος στον οποίο παρέχεται και διοικητική υποστήριξη. Οι πειθαρχικές αρμοδιότητες του θα καθοριστούν με υπουργική απόφαση. (άρθρο 6, παρ.7)

Γ. Εκκρεμότητες της μεταρρύθμισης

  •  ΝΑ ΑΠΟΣΥΡΘΕΙ ΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗ

  • ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΨΕΥΔΕΠΙΓΡΑΦΗ "ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ" - ΕΞΩΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ

  • ΟΧΙ ΣΤΟ ΜΑΡΑΣΜΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ

  • ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΟ ΝΕΟ ΑΥΤΑΡΧΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

 

Πηγές : Αντιτετράδια της εκπαίδευσης τ.34-35, Στατιστική Επετηρίδα της Ελλάδας 1998

ΕπιστροφήΕπιστροφή