Οκτώβρης 1997

Η εκπαιδευτική κοινότητα μοιάζει από αμήχανη έως αποσβoλωμένη μπροστά στην πραγματικότητα ψήφισης, με συνοπτικές διαδικασίες, του νόμου Αρσένη.

Μοιάζει ανήμπορη ν' αντιδράσει στις προελαύνουσες ορδές των λόγων και των έργων μιας εξουσίας που ούτε λίγο ούτε πολύ τους βεβαιώνει ότι θα περάσουν δύσκολες ώρες οι "συντεχνίες" και οι "ανάξιοι" που θα αντιδράσουν ή θα αντισταθούν. 

Ένα γιγαντιαίο τείχος, φαίνεται να ορθώνεται αδυσώπητο μπροστά της. Ένα διαπλεκόμενο σύστημα εξουσίας - ιδεολογημάτων - media και παραδομένων "συνδικαλιστών" υποβοηθούμενο από μια πανεπιστημιακή κοινότητα, που μάχεται - κατά κανόνα - για την ρευστοποίηση των πακέτων Σαντέρ και Ντελόρ, φαίνεται να κάνουν ζοφερή πραγματικότητα την αδυναμία αντίδρασης. Φαίνεται να υλοποιούν το "τέλος της Ιστορίας".

Την ίδια στιγμή , σε κάθε κοινωνικό τομέα , μια πρωτοφανής επίθεση έχει μπει σε εφαρμογή. Στο όνομα της σύγκλισης και των δεικτών του Μάαστριχτ όλες οι κοινωνικές κατακτήσεις δεκαετιών αναιρούνται. Η επίθεση δεν αφορά μόνο την εκπαίδευση , αλλά όλη την κοινωνία.

Όλες αυτές τις διαδικασίες, που αναφέραμε, τις αντιλαμβάνεται η κρατική μηχανή και θριαμβολογεί:

"Η πολιτική μας θα περάσει γιατί η κοινωνία τη θέλει"

"Οι συντεχνίες και οι γκρούπες που αντιδρούν, θα απομονωθούν από τη σκληρή μας απάντηση".

"Και βέβαια θα απολύονται".

Πίσω από το σκοτεινό πέπλο της αμηχανίας τα πράγματα είναι διαφορετικά.

Μέσα και έξω από τις τάξεις, στις παρυφές των διαλειμμάτων, στις συζητήσεις μέσα και έξω απ' το σχολείο, ολοένα και μεγαλώνει μια ανησυχία. Διαδίδεται μια υπόκωφη αγανάκτηση και οργή.

Η ζωντανή εκπαίδευση μέσα από μια πολύμορφη πολυπρισματική και χαώδη, προς το παρόν, διαδικασία, που βρίσκεται ακόμη σε υποκειμενικό ή μικροσυλλογικό επίπεδο, αθέατη από τα μάτια του παραδοσιακού συνδικαλισμού και της κατεστημένης πολιτικής, προσπαθεί να αναδύσει μια νέα πολιτισμική αντίληψη για την εκπαίδευση και τη γνώση, περα και μακριά από το σημερινό σχολείο, πέρα και ενάντια από το σχολείο των Αρσένη - Κασσωτάκη. Σίγουρα μειοψηφική και αδικτύωτη πλην όμως δυναμική και δημιουργός. Τη διαδικασία αυτή δεν πρέπει να την υπερβάλλουμε ,ούτε όμως να την υποτιμήσουμε στο επίπεδο της ανυπαρξίας

Άλλωστε, αυτή η διαδικασία, που προσπαθούμε να περιγράψουμε, ήταν η πραγματική ήττα του παραδοσιακού κατεστημένου συνδικαλισμού (όλων των μορφών και αποχρώσεων) στην περσινή απεργία.

Η περσινή απεργία ήταν η πρώτη απόπειρα, στην παρούσα φάση αυτοσυγκρότησης ενός ανεξάρτητου εκπαιδευτικού ρεύματος με μια νέα πολιτισμική αντίληψη για την εκπαίδευση, που έδρασε στο εσωτερικό της απεργίας, θέτοντας λογικές αυτοοργανώσης, εξωθεσμικής πραγμάτωσης και ουσιαστικού εκπαιδευτικού λόγου.

Στα πλαίσια αυτής της αναδυόμενης αντιπαράθεσης θέλουμε να καταθέσουμε ένα μέρος των απόψεών μας για την εκπαιδευτική συγκυρία.

Κάθε αλλαγή που γίνεται , πραγματοποιείται στο όνομα της αναβάθμισης μιας πραγματικότητας, που βρίσκεται σε κρίση. Βέβαια, ο καθένας εννοεί διαφορετικά την έννοια "κρίση του σχολείου" και με βάση την αντίληψή του οικοδομεί το νέο περιεχόμενο.

Όπως θα δείξουμε πιο κάτω, ο νόμος Αρσένη απαντάει στα στοιχεία κρίσης του σχολείου ενάντια στην κοινωνία και προς όφελος των σύγχρονων θεών της αγοράς του κέρδους.

Το σχολείο που βιώνουμε

είναι ένα κλειστό σχολείο:

Κλειστό σε κάθε αντίληψη συλλογικής - ομαδικής διαδικασίας τόσο μέσα στην τάξη, όσο και έξω από αυτήν. Οι όποιες πρωτοβουλίες, ιδέες, καινοτομίες των εκπαιδευτικών βρίσκονται στο περιθώριο του σχολείου. Κυριαρχούν τα κλειστά αναλυτικά προγράμματα, που καθορίζονται σε κεντρικές ή τοπικές (βλέπε σε λίγο καιρό τους Δήμους) εξουσίες, μακριά από τους εκπαιδευτικούς και την κοινωνία. Την ίδια περίπου μέρα, την ίδια περίπου ώρα, με τις ίδιες περίπου διαδικασίες, με το ίδιο σχεδόν μάθημα, υλοποιείται μια ΑΦΟΡΗΤΗ ομοιομορφία, χωρίς ουσιαστικό κίνητρο μάθησης, χωρίς φαντασία και με καταπιεσμένη τη δημιουργικότητα. 

Οι εκπαιδευτικοί γίνονται (μέσω της εξουσίας) κυνηγοί του "χαμένου" χρόνου για να υλοποιήσουν τα αναλυτικά προγράμματα. Όσοι (πολλοί) θέλουν να ξεφύγουν βρίσκονται αντιμέτωποι με μια άτυπη (μέχρι σήμερα) αξιολόγηση που τους ωθεί στην "κανονικότητα".

Η ζωντανή εκπαίδευση, που δεν έχει ακόμη μετατραπεί σε δημοσιοϋπαλληλάκο, ασφυκτιά στο κλειστό σημερινό σχολείο. 

είναι ένα κάθετο ιεραρχικό σχολείο, 

όπου όλα δομούνται με προϊστάμενες ιεραρχίες και δεν υπάρχει κανένας ζωντανός θεσμός επικοινωνίας των εκπαιδευτικών. Πόσο μάλλον, κανένας θεσμός συλλογικών αποφάσεων. Οι εκπαιδευτικοί δεν έχουν τη δυνατότητα να δουν, να ακούσουν και να νιώσουν τι γίνεται πέρα από την τάξη τους. Όλα περνάνε απ' τον όποιο σχολικό σύμβουλο και την υπαλληλική νοοτροπία. Βιώνουμε μια μοναχική εκπαιδευτική διαδρομή όπου τα συνολικά στοιχεία και συμπεράσματα μένουν για τους κρατούντες.

Υπουργείο - Δήμος - Αιρετός - Πανεπιστήμιο - Προϊστάμενος - Διευθυντής - γνωστός. Μέσα από αυτές τις κάθετες συμπληγάδες η ζωντανή εκπαίδευση συνεχίζει να δίνει έναν αγώνα εκπαιδευτικής δημιουργία

είναι ένα σχολείο της ποσότητας και της εντατικοποίησης.

Όπου η γνώση έχει μετατραπεί σε τυποποιημένα διδακτικά κβάντα, σε ενότητες αποσπασματικές, που "πρέπει" να διδαχθούν και να "μαθευτούν" ως έχουν, χωρίς πολλάπλά βιβλία, χωρίς άλλα μεσα υποδομής και κυρίως χωρίς την άμεση ερευνητική συμμετοχή των παιδιών. Το σχολείο μετατρέπεται σ' ένα κυνήγι φωτοτυπίας, όπου καταιγιστικά προσφέρουν οι κερδοφόροι εκδοτικοί οίκοι, σ' ένα κυνήγι "να τελειώσει κι αυτή, και αυτή, κι αυτή η άσκηση. 

Το σχολείο συνεχίζει να διαιωνίζει τη νοοτροπία της διδασκαλίας και όχι τη διαδικασία της ομαδικής - συλλογικής κατάκτησης.

Μέσα στις σημερινές συνθήκες η παιδική αυθορμησία καταπιέζεται, η γλωσσική και συναισθηματική έκφραση τυποποιείται.

Εκπαιδευτικοί, μαθητές και γονείς σπαταλούν χιλιάδες ώρες δουλειάς και έντασης για μια ύλη, που έτσι κι αλλιώς - με τη λογική που διέπει τα κλειστά αναλυτικά προγράμματα - σε μεγάλο μέρος της θα ξεχαστεί μέσα σε ελάχιστο διάστημα.

Η σχολική "γνώση" μετατρέπεται σε πληροφορία. Ο χρόνος εντατικοποιείται, το περιεχόμενο της γνώσης υποτάσσεται στις κυρίαρχες κοινωνικές "αξίες"

Η φαντασία, η τέχνη, το απροσδόκητο το παιχνίδι, το συναίσθημα είναι οι "αποδιοπομπαίοι τράγοι" της σημερινής εκπαίδευσης. Δεν χωράνε αφού είναι μη μετρήσιμες ποσότητες.

Μήπως είναι τυχαίο, ότι στις Η.Π.Α επανεμφανίζονται με σφοδρότητα οι θεωρίες για τους δείκτες νοημοσύνης και για την κατάταξη των μαθητών σε κατηγορίες με βάση αυτούς τους "δείκτες";

είναι ένα σχολείο ατομικιστικό, 

όπου ο καθένας φέρει την ατομική του υποχρέωση. Η εκπαίδευση από συλλογικό δικαίωμα γίνεται ατομικό καθήκον. Και ακόμη πιο πολύ. Ο ανταγωνισμός γίνεται το όπλο της επιτυχίας.

είναι ένα σχολείο επιλεκτικό - ταξικό,

όπου η εγχάραξη ιδεολογίας και η κατεστημένη κοινωνική αναπαραγωγή κυριαρχούν, μακριά από κάθε παιδικό όνειρο,

όπου οι κοινωνικές δομές εξασφαλίζουν τη συνέχειά τους, εξωθώντας το 25% των μαθητών από πολύ νωρίς στη σχολική εγκατάλειψη και κατόπιν τούτου στην πειθήνια εργασία. Ο σχολικός γλωσσικός κώδικας, η σχολική νοοτροπία, οι οικονομικοί όροι του σχολικού ανταγωνισμού, η κυρίαρχη σχολική πολιτισμική αντίληψη, ελαχιστοποιούν την κοινωνική κινητικότητα και βάζουν τον καθένα εκεί που του ορίζει "η μοίρα της κοινωνικής του θέσης".

είναι ένα σχολείο υπαλληλικό, 

όπου θέλουν του εκπαιδευτικούς σιωπηρά γρανάζια και τους μαθητές προϊόντα, διάφορων κατηγοριών. Όπου η δημοσιοϋπαλληλική νοοτροπία επιβραβεύεται.

είναι ένα σχολείο ιδιωτικοποιούμενο, 

όπου ολοένα και πιο πολύ οι δημοτικές επιχειρήσεις, ο γονείς, οι χορηγοί αρχίζουν να καθορίζουν τη "στάθμη" του.

Ένα σχολείο γκρίζο, 

όπου η σχολική αρχιτεκτονική θυμίζει προπολεμικές εργατικές πολυκατοικίες, οι άδειοι τοίχοι και οι τσιμεντένιες αυλές δεν αφήνουν κανένα περιθώριο παιδικότητας. 

Ίσως τα παραπάνω να φαντάζουν υπερβολικά. Δυστυχώς όμως είναι μια ζοφερή πραγματικότητα, που απλώς επισημαίνεται. 

Παρ' όλα αυτά, μέσα σ' αυτό το σχολείο συνέχιζαν μέχρι σήμερα να διατηρούνται κάποια κεκτημένα, που αφορούσαν 

• στο δημόσιο και δωρεάν (όσο συνεχίζει να υφίσταται) χαρακτήρα του

• στη μονιμότητα εργασίας και κάποιες σταθερές εργασιακών σχέσεων

• στα μικρά περιθώρια εκπαιδευτικής αυτονομίας

• στην κατοχύρωση επαγγελματικής ικανότητος μέσω του πτυχίου

• στην ύπαρξη μιας ζωντανής εκπαιδευτικής ευθύνης για το μέλλον των παιδιών.

Αυτά τα κεκτημένα συνδέονταν με την αντανάκλαση στην ελληνική πραγματικότητα των απόψεων της Νέας αγωγής καθώς και την ελληνική έκδοση του "κράτους πρόνοιας"

Αυτά τα κεκτημένα επιχειρήθηκε να ανατραπούν με απανωτές "μεταρρυθμίσεις" από το 1985 και έπειτα. Όμως, τόσο το φ.κ. του '87, όσο και η εκπαιδευτική εξέγερση του 90-91 και του '96 έβαλαν φραγμό στην προσπάθεια αυτή.

Την ίδια στιγμή τα κεκτημένα αυτά διαρκώς υποσκάπτονταν από μια επέλαση αποσπασματικών μέτρων, που προσπαθούσαν να συνδέσουν την εκπαίδευση με τη λογική της αγοράς και των κυρίαρχων "αξιών" της "ανάπτυξης" και της "ανταγωνιστικότητας".

Μέσα σ' αυτό το περιβάλλον μεγαλώνει η αντίθεση δυο ρευμάτων στην εκπαιδευτική πραγματικότητα. 

Ανάμεσα στο ρεύμα του υπαλληλισμού που διατηρεί άμεση διαπλοκή με τον υποταγμένο συνδικαλισμό καθώς και τον κρατικό , πελατειακό μηχανισμό.

Και σε ένα διάσπαρτο ρεύμα ζωντανής εκπαίδευσης, που προσπαθούσε και προσπαθεί να βρει ένα δημιουργικό και ελεύθερο ρόλο μέσα στην εκπαιδευτική διαδικασία, αρνούμενο τη ζοφερή σχολική πραγματικότητα. 

Το δίπολο αυτό εμφανίστηκε στην περσινή απεργία . 

Απ' τη μια τα "αιτήματα" που προέβαλε ο παραδομένος - παραδοσιακός συνδικαλισμός και η συμμαχία του με το κομμάτι της απεργοσπασίας 

Και απ' την άλλη η πολύπλευρη μαχητική αυτενεργός έκφραση των γενικών συνελεύσεων, όπου κυριαρχούσε η ελπίδα μιας αλλαγής σε όλα τα επίπεδα της εκπαιδευτικής διαδικασίας.

Εδώ και δύο μήνες η εκπαίδευση βρίσκεται μπροστά στην πιο δομική επίθεση, που έχει δεχτεί στη σύγχρονη ιστορία. Το σχολείο, όπως ήταν μέχρι σήμερα, αλλάζει ριζικά. Το ερώτημα είναι σε ποια κατεύθυνση; Δεν τους αρκούσε όπως ήταν;

Βιώνουμε μια νέα εποχή, που οι κρατούντες χρειάζονται μια εκπαίδευση πολύ πιο ευέλικτη στις σχέσεις της με την ευέλικτη ανταγωνιστική αγορά. Το κλειστό, ιεραρχικό, κάθετο, επιλεκτικό, εντατικό, ατομικιστικό σχολείο, που βιώνουμε, δεν τους είναι αρκετό. Θέλουν να επιβάλλουν μια "νέα τάξη" ακριβώς πάνω στην ίδια φιλοσοφία αλλά με πολύ πιο "αποδοτικούς" όρους και τρόπους.

Ο άνθρωπος από εκπαιδευόμενος και εργαζόμενος να μετατραπεί σε εκπαιδεύσιμο και απασχολήσιμο. Δηλαδή να μαθαίνει ό,τι κάθε φορά χρειάζεται η αγορά εργασίας, όχι πια ως γνώση, αλλά ως κατάρτιση. Έτσι: 

• το πανεπιστημιακό πτυχίο σπάει σε πολλά πτυχία και πολλές πιστωτικές μονάδες.

• Το εξεταστικό πλαίσιο κατεβαίνει σ' όλες τις τάξεις του Λυκείου διαμορφώνοντας ένα εξεταστικό κέντρο διαρκείας, όπου αναιρείται κάθε έννοια γνώσης. Άλλωστε, δηλώνουν οι ίδιοι ότι θέλουν να σταματήσουν ένα κομμάτι μαθητών από το απολυτήριο Λυκείου(Ανθόπουλος: "Δεν θα παίρνουν όλοι απολυτήριο"). Το Λύκειο θα επιλέγει, κατατάσσει, αποκλείει τους μαθητές και θα τους οδηγεί είτε στην άμεση ειδίκευση (ΙΕΚ - παραλυκειακή κατάρτιση) είτε στην μερική (πλέον) πανεπιστημιακή ειδίκευση.

• Η δημιουργία του" γενικού" λυκείου προωθεί τη λογική του καταρτίσιμου, αφού χωρίζεται σε 3 κατευθύνσεις που δεν έχουν καμιά επαφή μεταξύ τους και κυριαρχούν μαθήματα τεχνολογικής κατεύθυνσης είτε στενών γνώσεων που θα οδηγούν είτε στα ιδιωτικά Ι.Ε.Κ. , είτε στο μερικό, πανεπιστημιακό πτυχίο, με αμετάκλητο μάλιστα τρόπο. Αν αποτύχεις μια φορά, τελείωσες.

• Ο κάθε τίτλος δεν εξασφαλίζει κανένα εργασιακό δικαίωμα. Αυτό αποτελεί στοιχείο ατομικής διαπραγμάτευσης με το μελλοντικό εργοδότη. Έτσι, υπολογίζεται. ό,τι εγγράφεις στο βιογραφικό σου

Σ' αυτά τα πλαίσια, η κατάργηση της επετηρίδας οδηγεί άμεσα - μέσω των εξετάσεων - σε διαβάθμιση ικανοτήτων, που θα αξιολογεί ο Νομάρχης ή η "εκπαιδευτική επιτροπή του Δήμου".

Η πλήρης ανατροπή και ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων.

(Συνυπολογίστε ταυτόχρονα και τις αλλαγές στο ασφαλιστικό). 

• Η εργασία θα επαναβεβαιώνεται συνεχώς. Το ότι δουλεύουμε σήμερα δεν σημαίνει ότι θα δουλεύουμε αύριο.

• Εξετάσεις κάθε 2 χρόνια. Αν δε διορίζεσαι ξαναδίνεις. Μέσα στο σχολείο θα υπάρχουν σε πρώτη φάση μόνιμοι και μη μόνιμοι. Στην πορεία, η άρση μονιμότητας θα περνάει από τις συνεχείς αξιολογήσεις εκπαιδευτικών και μαθητών και από την αξιολόγηση "ικανότητος" και "απόδοσης" του εκπαιδευτικού έργου.

• Άμεση συνέπεια των παραπάνω θα είναι η σύνδεση του μισθού και της εργασιακής εξέλιξης με τη λεγόμενη "αποδοτικότητα". Το ίδιο συζητείται και για την ασφάλιση - συνταξιοδότηση.

Η πλήρης κατηγοριοποίηση σχολείων - μαθητών - εκπαιδευτικών.

• Αυτό ήδη ισχύει με την αξιολόγηση στα ΑΕΙ. Όσα ΑΕΙ πληρούν τις προϋποθέσεις ανταγωνιστικότητος στην αγορά, παίρνουν αναβαθμισμένο οικονομικό μερίδιο. Τα υπόλοιπα φυτοζωούν ή αναγκάζονται να κάνουν προγράμματα απορρόφησης κονδυλίων (βλέπε και εξομοίωση - απάτη).

• Το ίδιο θα συμβεί με τα τέστ ικανοτήτων που μπαίνουν στην Α' λυκείου για τους μαθητές.

• Το ίδιο θα συμβεί με τα προετοιμαζόμενα τεστ "νοημοσύνης" που ετοιμάζονται για όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες

• Το ίδιο θα συμβεί με τη χρηματοδότηση των σχολείων από τους Δήμους μέσω της αξιολόγησής τους απότο ΣΜΑ και τις ΕΑΣΜ.

Το μοντέλο που οικοδομείται είναι: Εκπαιδευτικοί πολλών κατηγοριών, για μαθητές πολλών κατηγοριών, σε σχολεία πολλαπλών κατηγοριών.

Ο ατομικισμός και ο ανταγωνισμός.

Κάθε γνώση - κατάρτιση βρίσκεται στην ατομική ευθύνη του μαθητή. Βρίσκεται στην ατομική ευθύνη του εκπαιδευτικού, που είναι "καλός" ή "κακός" να κατευθύνει και να εντατικοποιήσει.

Βρίσκεται στο γονιό, που πρέπει να πληρώσει για να αποσπάσει την "πιο καλή" κατάρτιση. Μέσα στο σχολείο του ατομικισμού και της ατομικής ευθύνης δεν έχουν θέση η φαντασία, η δημιουργικότητα, η τέχνη, η επικοινωνία, η συλλογικότητα, οι σχέσεις των ανθρώπων. Αυτά δεν έχουν ανταλλάξιμη αξία.

Ψάξε να βρεις μόνος σου την πιο ανταλλάξιμη κατάρτιση, που θα σε οδηγεί σε ένα προσωρινά "καλό μέλλον". Όταν οι συνθήκες αλλάζουν, βρες τις νέες ειδικεύσεις που "πιάνουν", "μετράνε" στην αγορά.

• Αυτό το ρόλο παίζουν οι πιστωτικές μονάδες στα ΑΕΙ.

• Αυτό το ρόλο παίζουν οι κατευθύνσεις και το Εθνικό Απολυτήριο στο Λύκειο.

• Αυτό το ρόλο θα παίξουν και οι αλλαγές δομής του δημοτικού σχολείου που ετοιμάζονται (2 κύκλοι στο δημοτικό σχολείο).

Η ιεραρχία και η πειθάρχηση.

Για να υλοποιηθούν τα παραπάνω, χρειάζονται μια μετάλλαξη του εκπαιδευτικού. Θέλουν ένα εκπαιδευτικό, που τόσο σε ατομικό, όσο και σε συλλογικό επίπεδο, θα είναι ένα πειθήνιο εκτελεστικό όργανο.

• Η σχολική μονάδα εξαφανίζεται από την απόλυτη, στρατιωτικού τύπου, ιεραρχία (διευθυντής, προϊστάμενος, σχολικός σύμβουλος, ΕΑΣΜ, ΣΜΑ, Δήμος).
  Η αξιολόγηση αυτή οδηγεί στην πλήρη υπαλληλοποίηση του εκπαιδευτικού, εξοβελίζει από το σχολείο κάθε συλλογική αυτονομία, κάθε πρωτοβουλία και επικοινωνία. Εισάγει τον εκπαιδευτικό ανταγωνισμό.

• Οι σύλλογοι μετατρέπονται ραγδαία σε επαγγελματικά σωματεία, που καθορίζουν τα "επαγγελματικά στάνταρτς" και άτυπα επιλέγουν νέα μέλη της συντεχνίας τους.

• Ο Δ.Υ.Κ μπαίνει σε πλήρη εφαρμογή. Όσοι δεν πειθαρχούν, θα τιμωρούνται, θα μετατάσσονται, θα απολύονται.

• Ο διευθυντικός κεχαγιαδισμός διευθύνει τα σχολεία. 

• Ο αυταρχισμός στις αποσπάσεις, μεταθέσεις, τοποθετήσεις δένεται με την πελατειακή - κομματική πατρωνία.

Η ζωντανή εκπαίδευση χτυπιέται ανελέητα.

Η εντατικοποίηση και η κλειστότητα.

Για να μπορέσει ο άνθρωπος - μαθητής να ενσωματώσει τη λογικής της κατάρτισης, όπως την περιγράψαμε, (αφού είναι έξω από τη φύση του) χρειάζεται την πιο εντατική αντιμετώπιση και με τη μεγαλύτερη δυνατή διάρκεια.

• Κάθε τρίμηνο τεστ, εξετάσεις, κριτήρια.
  12 χρόνια φαγούρα για να αποκτήσει τι;
  Την πιθανότητα της εργασίας ! ! !
  Την πιθανότητα εισαγωγής σε ένα διασπασμένο ΑΕΙ ! ! !

• Για να υποχρεωθεί ο άνθρωπος - εκπαιδευτικός να γίνει ιεροεξεταστής και μαθητικός δήμιος, πρέπει να γίνει σκληρός και τυπικός επαγγελματίας. Άρα να τη μπροστά μας η πλήρης εντατικοποίηση του χρόνου μέσα κι έξω από το σχολείο.
  Αυτό βέβαια, θα επιφέρει στην κοινωνία, στους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς πλήρη ανατροπή στη συνείδησή τους. Η εντατικοποίηση μεταλλάσσει το ρόλο του εκπαιδευτικού, αλλά μεταλλάσσει και τον ίδιο τον άνθρωπο - εκπαιδευτικό.

• Η εφαρμογή του νέου ωραρίου, που αύξησε αντί να μειώσει το πακέτο ωρών, είναι σαφής ένδειξη των προοπτικών που διαγράφονται.
  Εντατικοποίηση του χρόνου (Αύξηση ωρών καταναγκασμού).
  Εντατικοποίηση του χώρου (Τάξη = αξιολόγηση).
  Εντατικοποίηση του περιεχομένου (Μάθε, ό,τι λέει το αναλυτικό πρόγραμμα για να πετύχεις).
  Εντατικοποίηση των σχέσεων (εξουσιαστής - εξουσιαζόμενος) (Διαβλητότητα συστήματος).
  Ανταγωνισμός ανάμεσα στους μαθητές-Ανταγωνισμός ανάμεσα στους εκπαιδευτικούς-Ανταγωνισμός ανάμεσα σε μαθητές - γονείς-Ανταγωνισμός ανάμεσα σε μαθητές - εκπαιδευτικούς
  Οι φορείς της εκπαίδευσης ανταγωνίζονται και αλληλοκατηγορούνται (Η κοινωνία κατηγορεί τους εκπαιδευτικούς)
  Ο κοινωνικός αυτοματισμός εν δράσει
  Τα σχολεία, οι τάξεις, οι άνθρωποι κλείνονται, παύουν να επικοινωνούν.

Η ιδιωτικοοικονομική λειτουργία.

Χορηγοί, εκδοτικοί οίκοι, επιχειρήσεις Δημοτικές και επιχειρηματίες επενδύουν για το δυναμικό των επιχειρήσεών τους σε προγράμματα, και ανθρώπινο δυναμικό.

Απέναντι και μακριά από το σημερινό σχολείο. 

Απέναντι και μακριά από το σχολείο της αγοράς,

η ζωντανή εκπαίδευση μέσα στις αντίξοες συνθήκες της κλειστότητας, της ιεραρχίας , της εντατικοποίησης , της κοινωνικής ανισότητας και του ατομικισμού

Μάχεται για να βάλει στη ζωή με τον πιο έντονο τρόπο την αντίληψη ότι η γνώση πρέπει να αποτελεί
ΚΑΘΟΛΙΚΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ 

Μάχεται για ένα σχολείο ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ σε μια κοινωνία ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ

Δεν έχουμε καμιά αυταπάτη ότι μπορούμε να αλλάξουμε το σχολείο χωρίς να αλλάξουμε την κοινωνία. Γι αυτό πιστεύουμε ότι οι σημερινές ρήξεις μέσα κι έξω απ' το σχολείο πρέπει να δένονται με τα γενικότερα κοινωνικά αιτήματα και τα κινήματα που τα εκφράζουν

Μάχεται να καταθέσει τόσο με έμπρακτο, όσο και με οραματικό τρόπο μια νέα εκπαιδευτική αντίληψη, έναν άλλο πολιτισμό της εκπαίδευσης.

1. Βάση του νέου αυτού πολιτισμού αποτελεί η ΣΥΛΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ, που εκφράζεται μέσα από την ελεύθερη σχολική κοινότητα.

Μια σχολική κοινότητα, που συλλογικά εντοπίζει θετικά και αρνητικά στοιχεία της πράξης της, συλλογικά αποφασίζει και συλλογικά υλοποιεί τις αποφάσεις της. 

Αυτή η σχολική κοινότητα βασίζεται στη συνεργασία και την επικοινωνία των μερών της (εκπαιδευτικοί - γονείς - μαθητές). Σ' αυτή τη σχολική κοινότητα έχουν θέση ο υποκειμενικές πρωτοβουλίες και καινοτομίες. Πρόκειται για μια ελεύθερη και δρώσα σχολική κοινότητα, που από τη φύση της προστατεύεται και αντιδρά στην αγορά και το κέρδος

Στο εσωτερικό της δεν υπάρχει ιεραρχική αντίληψη αλλά η συναπόφαση. Δεν υπάρχει (καταργείται) ο διευθυντής προϊστάμενος και "διώκτης", αλλά ο ανακλητός εκπρόσωπός της προς την κοινωνία.

Άμεσα χρειάζεται να κατοχυρώσουμε στην πράξη

2. Η ελεύθερη σχολική κοινότητα σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να μείνει περιχαρακωμένη στον κλειστό της χώρο. Σαν ανοιχτό σύστημα πρέπει να επικοινωνεί και να αλληλοτροφοδοτείται από την εμπειρία, τις απόψεις και τη δράση άλλων σχολικών κοινοτήτων, ώστε ελεύθερα να διαμορφώνονται νέες πρακτικές εκπαίδευσης με κοινωνική αντίληψη. Είναι λοιπόν απαραίτητη η οριζόντια δικτύωση των σχολικών κοινοτήτων και η τοπική και περιφερειακή τους σύζευξη. Διαμορφώνονται έτσι νέες αντιλήψεις εκπαιδευτικής απόφασης και πράξης μακριά από κάθε κρατική και ιδιωτική παρέμβαση. 

Αυτοσυγκροτείται ένα ανοιχτό, ελεύθερο, οριζόντιο εκπαιδευτικό δίκτυο, ικανό να αυτοτροφοδοτείται και να ανατροφοδοτείται στο έργο του. 

Μέσα σε αυτό το Δίκτυο των σχολικών κοινοτήτων, η επιμόρφωση ελεύθερης επιλογής γίνεται μια αυτονόητη διαδικασία ανατροφοδότησης σε υποκειμενικό και συλλογικό επίπεδο με τις μορφές που το ίδιο επιλέγει.

Η επιμόρφωση παύει να γίνεται εφαλτήριο ανατροπής των εργασιακών σχέσεων και κερδοσκοπίας κάποιων επαϊόντων καθηγητάδων ή "σχολικών συμβούλων". (Βλέπε εξομοίωση - απάτη).

ΑΜΕΣΑ

3. Συστατικό στοιχείο του νέου εκπαιδευτικού πολιτισμού είναι τα ανοιχτά "αναλυτικά" προγράμματα, και με δυνατότητες ελεύθερων επιλογών απ' τους μαθητές, χωρίς εξεταστικούς, ταξικούς ή ρατσιστικούς φραγμούς. 

Τα ανοιχτά προγράμματα απαιτούν δομικές συγκρούσεις με τους παραδοσιακούς τρόπους της Παιδαγωγικής και της διδακτικής καθώς και με τις υπαλληλικές πρακτικές και νοοτροπίες. 

Σ' αυτά, η γνώση δεν είναι κβαντισμένη ποσότητα αλλά δημιουργός αιτία αυθορμησίας, έκφρασης και προσωπικής υποκειμενικής οργάνωσης. 

Σ' αυτά χρειάζονται πολλαπλές πηγές γνώσης, πολυμέσα και οριζόντιες μετακινήσεις στις τάξεις (στο βαθμό που γίνεται δυνατό) και η απαραίτητη και αποκλειστική οικονομική στήριξη απ' το κράτος. 

Σ' αυτά τα προγράμματα το σχολείο δεν είναι ολοήμερο parking για να ξεζουμίζονται πιο άνετα οι γονείς , αλλά ανοιχτή προσφορά νέων θεματικών οριζόντων προς όλη την κοινωνία με την αποκλειστική οικονομική στήριξη του κράτους.

Σ' αυτά, ο σχολικός χρόνος και οι σχολικές σχέσεις απαιτούν ελευθερία και επικοινωνιακή διάσταση. Ο χρόνος γίνεται φυσικός και ανθρώπινος. Παύουν οι απόλυτες ομοιομορφίες και τα σχολικά κουδούνια γίνονται πιο "άτακτα". Το ίδιο "άτακτες" γίνονται οι σχολικές ώρες. Περισσότερα γίνονται τα παιδικά χαμόγελα. 

Αυτά τα προγράμματα υπηρετούνται από φυσικούς σχολικούς χώρους, όπου οι αίθουσες και οι χώροι, από άδειες γίνονται λειτουργικές - επικοινωνιακές.

ΤΟ ΜΗΝ ΑΓΓΙΖΕΤΕ , ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΓΓΙΞΤΕ ΚΑΙ ΔΡΑΣΤΕ. ΑΜΕΣΑ

4. Είναι αυτονόητο ότι ένα εκπαιδευτικό κίνημα που λειτουργεί προς αυτή την κατεύθυνση της ρήξης και της δημιουργίας ταυτόχρονα προτάσσει στη λογική του :

Επιστροφή